五部门关于印发《加快推进落实<政务信息系统整合共享实施方案>工作方案》的通知
Пулково эше |
?Пулково эше? (1936—1937) — НКВД тарафынан совет ?алимдарына ?аршы асыл?ан ен?й?т эше. ?ул?а алын?андар 1932 йылда Германия разведка органдары инициатива?ы мен?н барлы??а килг?н ??м Совет власын ?олатыу?ы ??м СССP территория?ында фашистик диктатура?ын урынлаштырыу?ы ?? ма?саты итеп ?уй?ан фашистик Троцкий-Зиновьев террористик ойошма?ында ?атнашыу?а ??йепл?н?л?р[1]. Зыян к?ре?сел?р?е? те??л ?аны билд??е?, ?Пулково эше? исеме ?у??ара? барлы??а кил? ??м эш материалдарында телг? алынмай. Пулково обсерватория?ыны? ?ына хе?м?тк?р??ре т?гел, баш?а ?илми ойошмалар?ан да астрономдар, геологтар, геофизиктар, геодезистар, Ленинград, М?ск?? ??м баш?а ?алалар?ы? бер нис? ?илми ??м у?ыу йорттары математиктары ла ?ул?а алына, ?мм? 1936 йылды? к???нд? беренсе ?ул?а алыныусылар?ы? ?ур т?рк?м? (?Ежовщина? башында) Пулково астрономдары ара?ында ?тк?релг?нг? к?р?, эшк? Пулково исеме бирелг?н, тип а?лап була.
Процесс тарихы
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]1934 йылда совет ??м донъя астрономик ф?не 1936 йылды? 19 июненд?ге буласа? башлыса СССР территория?ында к???телерг? тейеш бул?ан ?ояш тотолоуына ??ерл?н?. Пулково обсерватория?ы директоры Б. П. Герасимовичты? ошо ва?и?а?а б?йле сит ил контакттары ки??йе?е НКВД и?тибарынан ситт? ?алмай[2]??м Ленинград ?илми-техник интеллигенция?ы ара?ында ?контрреволюцион ?орот?ос ойошма?ыны?? тикшере?е башлана.
1936 йылды? й?йенд? Ленинград матбу?атында Пулково обсерватория?ында?ы ?????ти булма?ан х?лде? шелт?л?г?н ??м астрономдар?ы ?сит ил алдында ярам?а?ланыу?а? (хе?м?тт?рен башлыса к?нбайыш журналдарында н?шер ите?, ?т?н?итте ?ы?ыу?) ??йепл?г?н бер нис? м???л? донъя к?р?[3]
Шул у? 1936 йылды? й?йенд? Алтай?а?ы Зыряновск ?ала?ында геофизик, ЦНИГРИ хе?м?тк?ре Ю. Н. Лепешинский ?ул?а алына, артабан ошо ?ул?а алыу тотош бер серия?а ниге? ?ала[2]. 1936 йылды? авгусында Пулково обсерватория?ы директоры урынба?ары Б. И. Шигин ?ул?а алына. ?у?ынан, 1936 йылды? ноябрен?н 1937 йылды? сентябрен? тиклем, Пулково обсерватория?ынан 13 астроном ??м улар?ы? ?атындары, шул и??пт?н обсерватория директоры Герасимович, ?ул?а алына. Эште тикшере? НКВД-ны? билд?ле сценарийы буйынса бара: ?ул?а алын?андар?а ?арата ?улланыл?ан физик к?сл?? ысулдары ар?а?ында улар ?? ??т?н? ген? т?гел, коллегалары ??т?н?н д? ??йл?й??р. ?ай?ы бер ба?алау?ар?а ярашлы, ?леге эш буйынса бары?ы й????н ашыу кеше ?ул?а алына, шул и??пт?н ЛДУ профессоры, СССР-?ы? Ф?нд?р академия?ы а?за-корреспонденты В. А. Фок, ЛДУ профессоры В. К. Фредерикс, баш?а билд?ле ?алимдар (я?ынса 30 астроном), й??ни СССР-?а ???ем эшл?г?н астрономдар?ы? д?й?м ?анынан я?ынса 10—20 проценты.
НКВД версия?ы буйынса[2], ?контрреволюцион ???к? 1932 йылды? март айында Свердловски?а геофизик конференция?ы барышында барлы??а кил?. ????кк??, й?н??е, 1929 йылдан у? ?контрреволюцион т?рк?м?н? булдыр?ан Астрономия институты директоры Б. В. Нумеров ет?кселек ит?. Тикшере? версия?ы буйынса, ойошманы? ???ге — Ленинградта, уны? филиалдары М?ск??, Киев, Харьков, Днепропетровск, Новосибирск ?алаларында ??м баш?а ?алалар?а була. 1933 йылда ????к?, й?н??е, Ленинградта?ы Троцкий-Зиновьев ойошма?ы мен?н б?йл?неш булдыр?ан. Ойошманы? директива?ы буйынса ВКП(б) ??м совет х?к?м?тен? ?аршы террористик акттар ??ерл?? башлана. 1933—1936 йылдар?а ?тк?релг?н ойошма ултырыштарында уны? а?залары, й?н??е, Сталин?а ?аршы террор к?р?клеге тура?ында?ы фекерг? кил?, ? 1936 йылды? февраленд?ге а?а??ы ултырышта ошондай актты ??ерл?? буйынса ?арар ?абул ител?. ?Заговор?а? ?атнашыусылар шулай у? ?орот?осло?та (?ояш тотолоу?ы к???те??? саботаж, фай?алы ?а?ылма ят?ылы?тарын й?шере? ??м баш?алар) ??йепл?н?л?р.
1937 йылды? 20 майынан 26 майына тиклем Ленинградта СССР Ю?ары Суды х?рби коллегия?ыны? к?см? сессия?ында ?Пулково эше? буйынса й?леп ителг?нд?р?е? эшт?ре ?арала. Х?к?м ителе?сел?рг? ?аршы РСФСР Ен?й?т Кодексы 58-се статья?ыны? 6, 7, 8, 10 ??м 11-се пункттары буйынса (шпионаж, ?орот?осло?, террор, советтар?а ?аршы агитация) ??йеп та?ыла. ??йепл?не?сел?р?е? бер т?рк?м? (П. М. Каратыгин, П. П. Кузнецов, С. К. Гирин, А. П. Константинов, М. А. Балдин, Ю. Н. Лепешинский) — атып ?лтере?г?, ?ал?андары м?лк?тт?рен тартып алыу ??м хо?у?тан м?хр?м ите? мен?н холо? т???те?-хе?м?т лагер?арына 5 йыл?а ??м баш?а сроктар?а х?к?м ител?л?р.
?Пулково эше? мен?н б?йле ?ул?а алыу?ар ??йепл?не?сел?р?е? т?п т?рк?м? суды ?тк?нд?н ?у? да дауам ит?. Атап ?йтк?нд?, 1937 йылды? к???нд? х?к?м ителг?нд?р?е? ?атындары ?ул?а алына ??м репрессиялан?андар?ы? ?аил? а?залары булара? (ЧСИР) т?рл? сроктар?а холо? т???те?-хе?м?т лагер?арына х?к?м ител?л?р. ?алимдар?ы? баш?а ту?андары ла ??р?л?. 1937 йылды? 30 ноябренд? Пулково обсерватория?ы директоры Б. П. Герасимович атып ?лтере?г? х?к?м ител?.
?у??ара? (1939 йылда) ?ул?а алын?ан инженер-уйлап табыусы Лев Термен 1934 йылда Киров?а ?аршы теракт ??ерл???? ??йепл?н?, й?н??е, Фуко маятнигына бомба урынлаштырыл?ан бул?ан ??м Киров обсерватория?а килг?н са?та маятникты ?ара?ан м?лд? ул шартлар?а тейеш бул?ан.
Х?к?м ителг?нд?р?е? бер ?л?ш? 1950-се йылдар а?а?ында а?лана.
?Пулково эше? буйынса ?ул?а алын?андар
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]Исем-ш?рифе | Эш урыны | ?ул?а алыу дата?ы | Х?к?м ите?Приговор | Артабан?ы я?мышы | А?лау |
---|---|---|---|---|---|
Бабиенко Даниил Васильевич[4] | Укргеолтрест | 19 декабрь 1936 | Атып ?лтере? | ||
Балановский Иннокентий Андреевич[1] | ГАО | 7 ноябрь 1936 | 10 лет | ? | 1957 |
Балдин Михаил Александрович[5] | ЦНИГРИ | 2 февраль 1937 | Атып ?лтере? | Атып ?лтерелг?н 23 май 1937 | 2 декабрь 1957 йыл |
Безбородько Николай Иванович[4] | 14 сентябрь 1938 | 12 йыл | НКВД Онеглагында вафат бул?ан 7 май 1942 | ? | |
Боева Нина Фёдоровна[6] | АИ, ГАО | 1936 йылды? а?а?ы | АИ-?а ?айта | ||
Бурсиан Виктор Робертович[2] | ЛГУ | 5 октябрь 1936 | ? | Т?рм?л? вафат була | 1956 |
Варзар Софья Михайловна[7] | АИ | 1936 йылды? а?а?ы | АИ-?а ?айта 1940-сы йылдар?а | ||
Василенко Павел Иванович[2] | ГИ | Атып ?лтере? | ? | ||
Выржиковский Роман Романович[4] | Харьков университеты | 2 апрель 1937 | Атып ?лтере? | 23 ноябрь 1956 | |
Газе Вера Фёдоровна[6] | ГАО | 7 ноябрь 1936 | Азат ител? 1940 йыл | ? | |
Герасимович Борис Петрович[1] | ГАО | 28 июнь 1937 | Атып ?лтерел? 30 ноябрь 1937 | 1956 | |
Герасимович Ольга Михайловна[1] | 9 декабрь 1937 | 8 йыл | КрАО-ла эшл?й | ||
Гирин Сергей Кузьмич[2] | ЦНИГРИ | 13 сентябрь 1936 | Атып ?лтере? | Атып ?лтерел? 23 май 1937 | 1957 |
Гутт Антон Евгеньевич[4] | Тау институты (Днепропетровск) | 17 март 1937 | Атып ?лтере? | Атып ?лтерел? 3 сентябрь 1937 | ? |
Днепровская Клара Августовна[2] | Пулково сейсмостанция?ы | 31 август 1937 | 5 йыл | 11 февраль 1957 | |
Днепровский Николай Иванович[1] | ГАО | 4 декабрь 1936 | 10 йыл | ? | 1957 |
Дробышев Дмитрий Васильевич[2] | ЦНИГРИ | 1936 | Эшен? ?айта 1930-сы йылдар а?а?ы | ||
Жонголович Иван Данилович[6] | АИ | АИ-?а ?айта 1937 | |||
Еропкин Дмитрий Иванович[1] | ГАО | 4 декабрь 1936 | 10 лет | Атып ?лтерел? 20 ?инуар 1938 | 1955 |
Иванов Н. И.[6] | ТАО | декабрь 1936 | Х?к?м ител? | Т?рм?л? вафат була (?) | ? |
Идельсон Наум Ильич[6] | АИ | 7 ноябрь 1936 | АИ-?а ?айта декабрь 1939 | ||
Каратыгин Павел Михайлович[4] | ЦНИГРИ | 1 ноябрь 1936 | Атып ?лтере? | Атып ?лтерел? 23 май 1937 | ? |
Касаткин Петр Иванович[4] | ЦНИГРИ | 26 февраль 1937 | 10 йыл | Освобождён 10 сентябрь 1945 | 1955 |
Кириков Андрей Павлович[4] | ЦНИГРИ | 7 ноябрь 1936 | 10 йыл | Атып ?лтерел?(?) 20 ?инуар 1938 | 1956 |
Козлов В. И.[6] | ТАО | Х?к?м ител? | Т?рм?л? вафат була 1940 (?) | ? | |
Козловский Н. Ю.[6] | АИ | ? | |||
Козырев Николай Александрович[1] | ГАО | 7 ноябрь 1936 | 10 йыл | Азат ител? 1 ?инуар 1947 | 1958 |
Козырева Вера Николаевна | 5 сентябрь 1937 | 5 йыл | Азат ител? 5 сентябрь 1942 | ||
Комендантов Николай Васильевич[1] | ГАО | 7 ноябрь 1936 | 10 йыл | ? | 1957 |
Комендантова Александра Ивановна | 4 сентябрь 1937 | 5 йыл | Азат ител? 17 декабрь 1942 | 28 ноябрь 1956 | |
Константинов Александр Павлович[4] | ЦНИГРИ | 1 ноябрь 1936 | Атып ?лтере? | Атып ?лтерел? 26 май 1937 | 1956 |
Константинова (Лебедева) Л. М. | август-сентябрь 1937 | 8 йыл | |||
Крутков Юрий Александрович | А. Ф. Иоффе исеменд?ге Физтех институты | 30 декабрь 1936 | 10 йыл | ЛГУ-?а ?айта | 1957 |
Кузнецов Павел Петрович[4] | ЦНИГРИ | 8 октябрь 1936 | Атып ?лтере? | Атып ?лтерел? 23 май 1937 | 1957 |
Леман-Балановская Инна Николаевна[1] | ГАО | 7 сентябрь 1937 | 5 йыл | Азат ител? 1942 | 12 июнь 1989 |
Лепешинский, Юрий Николаевич[4] | ЦНИГРИ | 20 сентябрь 1936 | Атып ?лтере? | Атып ?лтерел? 23 май 1937 | 1957 |
Лысенко Ф. О. | ГИ | Атып ?лтере? | ? | ||
Марков Александр Владимирович[6] | АИ | 1936 йылды? а?а?ы | Эшен? ?айта 1940 | ||
Мохнач Д. О.[6] | АОЛГУ | ? | |||
Мошкова В. С.[6] | АИ | ноябрь 1936 | АИ-?а ?айта | ||
Мусселиус (Мей) Анна Ивановна | 7 сентябрь 1937 | 5 йыл | Азат ител? 7 сентябрь 1942 | ||
Мусселиус Максимилиан Максимилианович[1] | ГАО | 10 февраль 1937 | 10 йыл | Атып ?лтерел? 20 ?инуар 1938 | 3 декабрь 1957 |
Нечипоренко Пётр Кириллович[4][8] | КУ, ПГО | 10 мая 1937 | Расстрел | Расстрелян 3 сентябрь 1937 | 1958 |
Нумеров Борис Васильевич[7] | АИ | 22 октябрь 1936 | 10 йыл | Атып ?лтерел? 13 сентябрь 1941 | 1957 |
Нумерова Е. Е. | ЦНИГРИ | 4 сентябрь 1937 | 5 йыл | ? | |
Перепёлкин,Евгений Яковлевич[1] | ГАО | 11 май 1937 | 5 йыл | Атып ?лтерел? 13 ?инуар 1938 | 1956 |
Перепелкина (Яшнова) Г. П. | сентябрь 1937 | ||||
Постоев Александр Иванович[6] | ТАО | 1 март 1936 (?) | Азат ител? 1939-1940 | ||
Радинский М. А.[6] | АИ | ? | |||
Свитальский Николай Игнатьевич | КУ | 29 июнь 1937 | Атып ?лтере? | Атып ?лтерел? 15 сентябрь 1937 | 8 октябрь 1957[9] |
Селиванов С. М.[6] | ТАО | декабрь 1936 | ? | Т?рм?л? вафат була(?) | ? |
Семейкин В. Е.[6] | ХАО | ? | |||
Случановский А. С. | ЛЭТИ | ноябрь 1936 | Т?рм?л? вафат була | ? | |
Соколов Павел Тимофеевич[2] | ЦНИГРИ | 21 октябрь 1936 | "Хатлашыу?ы? 10 йыл" | Атып ?лтерел? суд к?н?нд? 23 май 1937 | 1957 |
Суровцев В. Е.[6] | ТАО | декабрь 1936 | Т?рм?л? вафат була (?) | ? | |
Успенский И. Д. | ЦНИГРИ | 1936 | 10 лет | ||
Фок Владимир Александрович | ЛГУ | 11 февраль 1937 | Эшен? ?айта | ||
Фредерикс Всеволод Константинович | ЛГУ | 21 октябрь 1936 | 10 лет | Т?рм?л? вафат була 1943 | 1956 |
Шатилов Серафим Александрович | 26 февраль 1937 | 10 лет | Т?рм?л? вафат була | 1957 | |
Шигин Б. И.[6] | ГАО | август 1936 | |||
Щеглов В. П.[6] | ТАО | декабрь 1936 | Эшен? ?айта | ||
Язев И. Н.[6] | ПГО | Эшен? ?айта 1940 | |||
Яшнов Петр Иванович[1] | ГАО | 7 ноябрь 1936 | 10 лет | Т?рм?л? вафат була | 1957 |
Яшнова Ольга Ивановна | 2 сентября 1937 | 5 лет | 20 февраль 1957 |
Шартлы там?алар:
- АИ — Астрономия институты
- АОЛГУ — Ленинград д??л?т университетыны? астрономик обсерватория?ы
- ГАО — Т?п астрономик обсерватория, Пулково
- ГИ — УССР Ф?нд?р академия?ы Геологик институты
- КУ — Киев университеты
- ЛГУ — Ленинград д??л?т университеты
- ПГО — Полтава гравиметрик обсерватория?ы
- ТАО — Ташкент астрономик обсерватория?ы
- ХАО — Харьков астрономик обсерватория?ы
- ЦНИГРИ — ???к ?илми-тикшерене? геология разведка?ы институты
И?к?рм?л?р
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Справка КГБ о судьбе пулковских астрономов 2011 йыл 29 июнь архивлан?ан.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Жуков В. Ю. Пулковское дело 2007 йыл 15 октябрь архивлан?ан.
- ↑ Д. Славентантор. Лестница славы // ?Ленинградская правда?, 4 июня 1936 г.
Д. Славентантор. Рыцари раболепия // ?Ленинградская правда?, 18 июля 1936 г.
А. Нежданов и Д. Славентантор. Ещё раз о пулковских нравах // ?Ленинградская правда?, 27 августа 1936 г. - ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 Репрессированные геологи 2009 йыл 28 март архивлан?ан.
- ↑ Террор против геологов в СССР 2012 йыл 16 февраль архивлан?ан.
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 R. A. McCutcheon The 1936-1937 Purge of Soviet Astronomers // Slavic Review. — 1991. — Т. 50. — № 1. — С. 100—117.
- ↑ 7,0 7,1 Нумеров Б. В. 2007 йыл 13 октябрь архивлан?ан.
- ↑ Сообщение Ольги Петровны Струкуленко 2016 йыл 4 март архивлан?ан.
- ↑ Открытый список жертв политических репрессий в СССР
?ылтанмалар
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]- R. A. McCutcheon. The 1936-1937 Purge of Soviet Astronomers // Slavic Review. — 1991. — Т. 50. — № 1. — С. 100-117.
- Невская Н. И. Забытые страницы истории Пулковской обсерватории(недоступная ссылка) // Репрессированная наука. Вып. 2. / Сост. А. И. Мелуа ; ред. М. Г. Ярошевский. — СПб.: Наука, 1994. — С. 140-144. — ISBN 5-86050-062-9
- Жуков В. Ю. Пулковское дело 2007 йыл 15 октябрь архивлан?ан.
- Пулковское дело. Серия публикаций о репрессиях 1937 года в Пулковской обсерватории. Часть 1, Часть 2, Часть 3, Часть 4.
- Репрессии учёных. Библиографические материалы 2011 йыл 24 март архивлан?ан.
- Репрессированные геологи 2009 йыл 28 март архивлан?ан.
- Дадаев A. H. Биография Н. А. Козырева